Abba?

Uitkijken naar terugkeer

Almachtige Vader, die staat aan de zijlijn en kijkt en meegaat in het avontuur van mensen in deze wereld? God, vermoeden we, hopen we?

Ik denk aan mijn eigen vader.
Ik zie de vader van mijn kinderen.
Ik mag vele vaders ontmoeten.

En ik denk, sta mij toe, dat al deze vaders, dat zelfs de meeste vaders hetzelfde zouden doen als de vader in het verhaal van Lucas: uitkijken naar de terugkeer van een zoon (een dochter) met wie het mis gaat. Heel wat moderne moeders en vaders  ontvangen een verloren gewaand kind met open armen. En ze zijn zelfs in staat om er een veelheid aan materiële zorgen bij te nemen.

Verhalen van ‘verloren zonen / dochters

Ik durf zelfs te stellen: wat die verloren zoon van toen zoal uitsteekt is peanuts bij sommige beklijvende verhalen van ouders en hun kinderen vandaag. Het moeten zelfs niet de verhalen zijn die de voorpagina van de krant halen.

Ik denk aan de vader die materieel aan de grond zit door de misdaad van een kind. Ik zie de moeder die het daglicht schuwt omwille van gewelddaden gepleegd door haar zoon. Ik weet van een vader en een moeder die onderdoor gaan aan, telkens opnieuw, gespeeld berouw. En een heel gezin – moeder, vader, kinderen – dat aanloopt tegen een muur van onbegrip en afwijzing omwille van eindeloze verslaving. Ik zou nog wel even door kunnen gaan, maar vooral wil ik een witte/lege ruimte open laten om alle verhalen van ‘verloren zonen’ hier in gedachten aanwezig, op te nemen en een plaats te geven.

Blijvend op de uitkijk

En ik wil hier ook die verloren zoon en die barmhartige vader van Lucas erbij halen, twintig eeuwen later. Dan pas kan ik zeggen: die bijbelse Vader, Abba, overstijgt mijn onvermogen. Hier en nu, blijvend op de uitkijk staan en feestvieren, dat mag dan barmhartigheid heten.

Barmhartigheid waarin ik mijn onvermogen mag neerleggen en waarin ook dat begrip ‘almacht’ een andere klank krijgt. Ik denk dat ik niet de enige ben die zich lang verslikte in dat begrip ‘Almachtige Vader’. Ik heb het jarenlang niet over mijn lippen gekregen. Maar ik heb mij wel toevertrouwd aan die ik God noem: Gij die groter zijt dan mijn hart.

Doen wat moet, altijd weer?

En in dit beeld kan ik ook weg met die andere, de oudste zoon uit ons verhaal van Lucas. Want zeg nu eerlijk, wie herkent niet die trouwe zoon? De man die altijd maar verder doet, zonder op- of omkijken. Doen wat moet, altijd weer. Van de vroege morgen tot de late avond, dag in dag uit. Plichtsgetrouw, een harde werker. Nooit een dag verzuimd.

Maar blijkbaar is dat niet genoeg. Want kijk, die jongste zoon, die zich van God noch gebod iets aantrekt, hoeft alleen maar terug te keren naar huis om een feestmaal te krijgen. En meer nog: dat uitschot krijgt zomaar alle aandacht en de vreugde van de vader er gratis bovenop.

Open ruimte

Vandaag, in tijden van crisis, zie ik de man die na meer dan twintig jaren dienst, ontslagen wordt (zonder gouden handdruk) en verder moet zonder enig teken van erkenning voor zoveel trouwe inzet. Ik luister naar de vrouw die haar hele leven lang gezorgd heeft voor haar zieke moeder, en uiteindelijk zelf te weinig financiële middelen heeft om primaire zorgen te krijgen. Ik ontmoet zoveel mannen en vrouwen die zonder omhaal, stil en ongezien, doen wat moet gedaan worden. Die nauwelijks erkenning krijgen, laat staan positieve bevestiging of aanmoediging. Ook voor die velen, hier in gedachten onder ons aanwezig, vraag ik witte/open ruimte om hun verhaal, hun leven hier een plaats te geven.

Groter dan mij hart

En ook hier vraag ik dat mijn onvermogen een plaats mag krijgen in Diegene die groter is dan mijn hart. Want het komt er niet op aan slaaf te zijn of meester. Maar deel te hebben, waarachtig, aan het avontuur dat die geschiedenis van mensen is. Dat ons werk, onze inzet, maar ook ons falen, ons proberen telkens weer mogen gezien en gekend zijn door die scheppende kracht.