Lam Gods

Lam Gods……

…dat wegneemt de zonde der wereld. Het vloeit vanzelf uit onze mond, als een soort mantra. Door Jezus’ leven, kruisdood en verrijzenis zijn we nieuwe mensen geworden. Hij heeft namelijk alle zonden vanaf Adam en Eva tot op vandaag op zich genomen. De erfzonde is haar macht kwijt. We zijn dank zij Jezus’ zelfgave tot in de dood erfgenamen van Gods genade. Tot op vandaag bidden we in elke viering van de eucharistie:  “Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, ontferm u over ons” Tot zelfs in de instellingswoorden van de eucharistie  wordt het bevestigd : “Dit is mijn bloed dat vergoten wordt tot vergeving van de zonden”.

Bloedig offer ?

Het klinkt bizar. Alsof een bloedig offer vereist is om opnieuw in zijn genade te worden opgenomen. Kan een wraakzuchtige God wel geloofwaardig zijn! Er is ons geleerd dat we dankbaar moeten zijn om de overgave waarmee Jezus zijn lot aanvaard heeft. Door zijn kruisdood kunnen we opnieuw hoopvol naar het leven kijken. Het wordt dan ook passend geacht deemoedig onze onwaardigheid te erkennen. Zo dienen we nederig onze communie te ontvangen: “Heer ik ben niet waardig”. Daarom begint elke viering van de eucharistie met een schuldbelijdenis. Eerst bewust worden van ons tekortschieten en vragen om vergeving. Een vreemde manier van verwelkomen voor een viering!

Tot leven gewekt

Klopt het wel met het beeld dat de evangelies van Jezus geven! Hij heeft het nergens over een bloeddorstige God. We kennen Jezus veeleer van zijn woorden “uw zonden worden u vergeven”, “ik veroordeel u niet”. Er zijn over Jezus vooral positieve en vreugdevolle herinneringen bewaard gebleven. De evangelies hebben het over iemand die bekommerd is om het welzijn en het geluk van mensen. Vooral wie met zichzelf overhoop liggen. Hij probeert hen moed in te spreken.

Typerend is de ontmoeting van Jezus met Jaïrus, een leider van de synagoge. Zijn dochter is gestorven en hij komt naar Jezus. De familie en de omstaanders zijn helemaal in de war en bedroefd omdat ze denken dat het meisje inderdaad gestorven is. Jezus gelooft daar niets van. Talita koem: meisje sta op. Het typeert hem. Hij wil dat mensen leven, en wel ten volle. Ik kan me inderdaad niet voorstellen dat Jezus met bezwaard hart rond liep om al die zogeheten menselijke zondigheid. Hij heeft ongetwijfeld ook genoten van de goede dingen van het leven. Hij zal zeker de wijn in Kana op prijs gesteld hebben, en het dinertje bij Zacheus zal ook wel “in orde” zijn geweest.

Trouw in de liefde

Maar inderdaad, Jezus heeft een zending. Hij verkondigt het rijk Gods en stelt het ook zelf aanwezig in wat hij doet en zegt. Zijn omgang met mensen betekent genezing en hoop. Hij wil zijn boodschap ook in de hoofdstad Jeruzalem verkondigen. De weerstand die hij daar ervaart bedroeft hem. Hij moet zich tegen een muur van onbegrip voelen wanneer de priesters en Schriftgeleerden hem als oproerkraaier aanklagen bij de Romeinen. Hun voorwendsel luidt dat hij niet handelt zoals het voorgeschreven staat in de Tora. Jezus is nochtans een vrome gelovige die de Tora hoog acht. Maar toch stelt hij de mens op de eerste plaats. Wanneer hij ten slotte voor het gerecht gedaagd wordt slaat hij niet in een kramp en hij vlucht niet weg. Hij blijft trouw aan zijn boodschap. Een man, trouw in de liefde, ook als het lichaam gebroken wordt.

De ogen van het lam

Het thema is tijdens de Covid-tijd volop in de aandacht gekomen naar aanleiding van het gerenoveerde schilderij van de gebroeders Van Eyck, wereldwijd bekend als “het lam Gods”. Na jaren zorgvuldige restauratie neemt het zijn oorspronkelijke plaats in de sint Baafs kathedraal weer in. Eén van de commentaren die het heeft over het lam luidt: “heb je die ogen gezien? Hoe het lam ons aankijkt!”

Wellicht wordt hiermee naar Jezus verwezen. Jezus wordt inderdaad als lam voorgesteld. Zoals het lam ons aankijkt, zo is ook de blik van Jezus er één van mededogen en aanvaarding. Hij heeft zijn leven gegeven, als een lam naar de slachtbank geleid. Hij staat stom voor zijn rechters. Hij is volkomen schuldeloos en er komt geen klacht over zijn lippen. Hij is over zijn dood heen een bron van bemoediging geworden voor allen die niet gewaardeerd, gezien of gewild zijn. Jezus wil alle mensen die er niet in geslaagd zijn hun levensroeping te ontdekken nabij zijn. Want het is zonde dat mensen daar niet in lukken.

Levensroeping gemist

“Zonde” is een begrip met veel betekenissen. Het gaat van gewone overtredingen van kerkelijke spelregels tot zwaar menselijke fouten met ernstige consequenties. Het loont de moeite te focussen op de manier waarop Jezus spreekt over zonde (of wat gewoonlijk voor zonde doorgaat). Hij doet dat niet als een label op een wandaad waar genoegdoening op moet volgen. Ik denk dat hij vooral verdrietig wordt wanneer mensen er niet in slagen hun levensroeping te ontdekken en te realiseren.

Hij gelooft dat ieder mens in zijn/haar leven een roeping heeft. Hij vertrouwt er op dat ieder mens kan groeien in het ter harte nemen van die roeping. Maar dat is niet altijd het geval. Het kan te maken hebben met de genen die we geërfd hebben, met de opvoeding die min of meer geslaagd is, met de warmte en geluk dat wij mochten ervaren. Maar er zijn ook mensen wie het lot minder gunstig gezind is geweest. Mensen die nooit ervaren hebben wat liefde of mededogen is.

Levensbeker

Het bloed dat uit het lam vloeit is geen offer dat Gods verontwaardiging moet bedaren. Het bloed is het leven zelf. Dat stroomt naar de beker die op de tafel staat. Is dat niet een uitnodiging om de beker samen te drinken! Om het leven met elkaar te delen.

Ignace D’hert o.p. 10/10/2025