Over Rituelen (tekstversie)

Hou ik van rituelen?

Ik hou van rituelen, hoe klein ze ook zijn. Ik denk dat iedereen van rituelen houdt. Wie krijgt niet graag een goeiedag, met glimlach toe? Wie hoort zich niet graag bedanken, met een schouderklopje toe? Wie viert niet graag de feestdagen in gezelschap, met gelach en lekker eten toe?

Verbonden leven

Onder rituelen zit een hele wereld, en om te proberen daar iets van uit te leggen, daar zouden veel woorden voor nodig zijn. We beseffen het niet, maar als we aan een bezoeker vragen of zij of hij iets wil drinken, dan zit daar een hele wereld onder van gastvrijheid, van niet onbeschermd blijven. We beseffen het niet, maar als we iemand goeiedag zeggen, dan beantwoorden we daarin de kwetsbare vraag van ieder mens naar erkenning. Veel rituelen maken verbinding, en zijn daarin, hoe klein en alledaags ook, een statement, een credo: zo zie ik de wereld, zo wil ik leven, verbonden met elkaar, dit is mijn en onze kracht.

Het ritueel van samen eten

Niet alleen in het dagelijkse leven van mensen, maar ook in religies staat een bijzonder ritueel centraal: het ritueel van samen eten. In de Islam het samen eten na de vasten. De Joodse maaltijd aan de gezinstafel, op vrijdagavond, sabbatavond, als alles stilvalt. En omdat woorden toch niet alles kunnen zeggen en zingen, legt elke katholieke mis dan al dat ongezegde in twee eenvoudige gebaren: brood en wijn, aan een gedeelde tafel.

De tafel als symbool van verbondenheid. Je deelt en je krijgt. Je geeft en je ontmoet. Je vertelt en je luistert. Zo voeden zich vriendschap en liefde. Niet toevallig nam de mens Jezus op die manier afscheid, de avond voor hij werd vermoord. Het contrast is groot: de tafel als symbool van menselijkheid, tegenover het bewust ontmenselijken en vernietigen…

De diepgang van brandende kaarsen

Zelfs brandende kaarsen zijn zo’n ritueel waarvan de diepgang moeilijk te verwoorden is. Overal ter wereld branden ze, verlichten ze heilige plekken, getuigen ze van het kleine gebaar van een kleine mens, die een kaars aansteekt met een verlangen te groot voor haar of zijn hart (soms lees je die verlangens, als er een schrift bijligt, waarin ze opgeschreven kunnen worden: een genezing, een kind dat verloren loopt, een levensbepalende beslissing…).

Ooit vertelde een vriendin van een oefening die ze met collega’s had gemaakt: om beter te ervaren hoe het is blind te zijn, waren ze samen in een totaal verduisterde kamer. Plots (en dat was blijkbaar niet afgesproken) ging in de ruimte ernaast het licht aan. En door het minuscule beetje licht dat door een sleutelgat kwam, kon de groep in de duistere kamer eigenlijk weer wat zien, was de totaliteit van blind zijn weg. Die anekdote ben ik nooit vergeten. Ze leert mij dat, effectief, een heel klein beetje licht al genoeg is om totale duisternis te verjagen. Terwijl het omgekeerde niet zo werkt: een beetje duisternis verjaagt niet het licht, maar wordt er gewoon door opgeslorpt. Die anekdote heeft mij een groot respect gegeven voor dat kleine kaarslicht…

Koester rituelen

Laten we levengevende rituelen blijven koesteren. De jaarlijkse wandeling om een verloren vriendin te gedenken, de sabbatreis, de pelgrimstocht, het zondagse nietsdoen, de bedanking voor de juf, de kerstbeelden en -liederen, de liefdesbrief, het telefoontje zomaar, het complimentje, het stilzitten en ademen, het ziekenbezoek, de wake bij de stervenden… Laten we ons kleden met veel rituelen, ze houden ons warm.

Bekijk de video > KLIK HIER
Wat sprak je aan? Deel het met de online community… Schrijf hieronder je commentaar >