De kern van zorgen is mensen hun kracht helpen teruggeven. En niet louter het resultaat telt, maar vooral dat je naast hen kunt staan, zodat er weer vertrouwen ontstaat. Pas in dat vertrouwen is zorg genezend, vindt de zorgvrager de kracht weer die nodig is om stappen te zetten.
Maar dat vertrouwen moet ook ons helpen. Ook wij, die zo graag willen zorgen en helpen, ook wij moeten geholpen worden. Wij moeten, door ons luisteren, door onze inleving en onze trouw, geholpen worden om echt te begrijpen wat het betekent leed mee te maken, dat leed mee te maken.
Waarom is dat inlevende begrijpen zo belangrijk?
Omdat hulp volgens mij veel dieper gaat dan oplossingen alleen. Hulp heeft een profetische gave. Begrijpen wat het voor iemand ten diepste betekent een bepaald leed mee te maken, kan onvermoede perspectieven openen. Zuster Jeanne Devos zal ook nooit gedacht hebben hoe groot de impact van haar luisteren naar de Indiase huiswerksters zou worden, toen ze de eerste keer zich liet raken door hun verhalen, door hun leed. Priester Daens idem, bisschop Romero idem.
Ik geef hier voorbeelden uit katholieke hoek, maar wat hebben de socialistische voormannen anders gedaan dan zich laten raken door het leed van de arbeidersklasse. En dan pas ontstond de kracht om het klassensysteem aan te klagen en er woorden voor te vinden, dan pas ontstond de kracht om samen het grote risico van te staken aan te gaan. Nooit meer kan de ene groep mensen zich meer noemen dan een andere groep.
Ooit zijn vrouwen diep geraakt geweest door wat andere vrouwen werd aangedaan. Zij hebben woorden gezocht en gevonden voor hun verontwaardiging, ze hebben argumenten doorgedacht en kracht van moraal en wet gegeven, en het is dit koppige vechtende geraakt zijn waardoor nu de oorlogsverkrachtingen kunnen worden aangeklaagd in Congo, waardoor misdaden tegen vrouwen ook misdaad kunnen worden genoemd en niet meer als normaal kunnen worden beschouwd.
Naast iemand gaan staan en echt willen begrijpen
Echte zorg raakt dus aan niets minder dan aan het Rijk Gods. Aan dat visioen van een gerechtige wereld, waar het goede leven gelijk is verdeeld over alle levenden.
Ten diepste geloof ik dat mensen dat in zich dragen, dat visioen. Anders zou je niet spontaan zoveel helpende handen zien als er grote nood is.
Maar de diepere hulp, die geboren wordt uit echt luisteren, uit naast iemand gaan staan en echt willen begrijpen, die diepere hulp zie je helaas te weinig. Nochtans, als eenmaal een inzicht door die hulp naar boven is gehaald, gaat ze nooit meer weg. Dat ook zogenaamde lagere beroepen mensenrechten hebben, dat idee zal in India niet meer weggaan en steeds luider een profetische aanklacht laten horen. Toen de profeten in het bijbelse verhaal de zorg voor weduwen en wezen en de vreemdeling centraal stelden, kon die norm nooit meer ongedaan worden gemaakt.
Weet waar je aan begint
Mensen zijn geen pionnen op het schaakbord van sommigen die zichzelf bekleden met een absolute, goddelijke macht. Dat geldt voor alle mensen, of ze nu slaaf waren, of vreemdeling, of werknemer van een outsourcende multinational, of moeder alleen met twee opgroeiende kinderen, of gehandicapte, of crimineel voor de rechtbank, of oud geworden mens alleen in een kamertje. Nooit een andere god dan die ene, en die ene verruilt zijn plek met de kleinste, de minste, de meest verlorene…
Als je zorg draagt, weet je aan wat je begint, maar weet je niet waar iets eindigt…
Dat is de onvermoede profetische kracht van zorg.
• Bekijk ook de video ‘Helpen of niet helpen’ via deze LINK
• Als je liever leest, klik dan HIER
