Wie in een woonzorgcentrum werkt, hoort en ziet hoeveel verlies oudere mensen ervaren : er is het gemis van een partner, het moeten verlaten van het eigen huis, hun zicht en gehoor dat achteruit gaat, leeftijdsgenoten die wegvallen, het “overgeleverd zijn” aan de zorgen van anderen of het verlies van toekomstperspectief.
Levensvragen
In deze situatie komen allerlei levensvragen naar boven:
Waarom ¬moet ik dit nog meemaken? Wat beteken ik nog voor anderen? Wat staat mij allemaal te wachten? Waarom komt God mij niet halen?
Hoe kom je aan deze noden en vragen tegemoet? Wat hebben deze ouderen nodig om weer wat meer opgericht en zinvol te kunnen leven? Dat waren vragen die mij, als pastoraal zorgverlener, bezig hielden.
De ervaringswereld van de evangelieverhalen
Sommige evangelieverhalen roepen voor mij deze hele ervaringswereld op.
Bijvoorbeeld het evangelie over een vrouw die al achttien jaar ziek was, kromgebogen. “Zij kon zich in het geheel niet oprichten”, zo staat er. Gaat het hier over een lichamelijke aandoening? Of gaat ze gebukt onder verdriet, of schaamte ? In ieder geval, deze vrouw is haar waardigheid verloren. Zij was al jarenlang niet in staat om haar medemensen in de ogen te kijken. Ze kon nooit “gewoon” tussen de mensen staan.
Handen opleggen
Het verhaal zegt dat ze op een sabbat, Jezus ontmoet in de synagoge. Jezus ziet haar. Hij roept haar bij zich en spreekt haar aan. Hij legt haar de handen op.
Ik vraag me dan af: welk diep verlangen doet deze vrouw nog naar de synagoge gaan. Want op die plaats reageert de overste van de synagoge geërgerd en wijst haar terecht : ‘Er zijn zes dagen waarop gewerkt moet worden. Komt u dus op die dagen laten genezen en niet op de sabbatdag! Genezing moet verlopen volgens de procedure. Ontmoetingen die de procedure verstoren, zijn ongewenst. Het is van alle tijden. Maar Jezus dient de synagoge-overste fel van antwoord en hij raakt de vrouw aan.
Wat moet het dan met deze vrouw wel niet gedaan hebben? Dat Jezus haar ziet staan, haar aanspreekt en de handen oplegt?
Gezien en gehoord worden
Opeens gezien en gehoord worden, aangesproken worden en aangeraakt. Het zijn gewone maar betrokken kleine handelingen. En daar gaat het om. Mensen die in woonzorgcentra werken zien het op vele manieren gebeuren. Zulke gebaren voelen ze aan als een zegening.
De poetshulp die met respect het fotokadertje van de geliefde overledene afstoft en luistert wanneer de bewoner daar een verhaal bij heeft. De verpleging die met volle aandacht de ochtendverzorging doet en feilloos aanvoelt hoe het met de bewoner gaat. De ergotherapeut die zonder op zijn horloge te kijken met een handmassage iemand tot rust brengt. Of de vrijwilliger die iemand laat genieten van de zon en de bloemen, of nog eens samen tot aan het kerkhof wandelt.
Religieuze rituelen
Ook religieuze rituelen kunnen belangrijk zijn. Samen vieren en de verbondenheid die dan voelbaar is, daar gaat een kracht van uit. Ook voor personen met dementie. Vertrouwde gebeden liederen en symbolen kunnen mensen even uit het isolement halen en hen het gevoel geven erbij te horen.
Veerkracht
Sommige bewoners behouden hun veerkracht tot hun laatste dag. “Er zijn dingen die ik nog tot mijn laatste dag kan doen”, zei iemand, “ meeleven met anderen, liefde en vriendschap geven en ontvangen, dankbaar zijn of herinneringen koesteren. En mij vast houden aan het vertrouwen: ik ben en blijf een kind van God, wat er met mij ook gebeurt. De liefdevolle ontferming van God vermindert niet omdat ik oud ben. Ik ben gewenst tot mijn laatste dag en zelfs tot lang daarna”.
Een uitdaging voor iedereen
Zinvol ouder worden in het woonzorgcentrum : het is niet evident en een flinke uitdaging voor iedereen die erbij betrokken is. Maar er zijn wegen, zoals die, die Jezus ons is voor gegaan.
Bekijk je liever de video? > KLIK HIER
Wat sprak je aan? Deel het met de online community… Schrijf hieronder je commentaar >
Voeg commentaar toe